Асосҳои C++/Оғози кор дар С++

---

С++ худ яке аз намудхои ачоиби забонхои программиронист. Худи компилятор одатан микдори ками калимахои махсусро (keywords) коркард карда метавонад. Ин микдор хатто барои вазифахои хоричкунию дохилкуни кофи нест. Хамаи функсияхо дар файлхои махсус, ба ном файлхои сарлавхави (header files), чойгиранд. Биёед коди як программаи содда, лекин вокеиро тахлил мекунем:

//namuna01.cpp
include <iostream.h>
int main(){
    cout<<"Salom! In programmai avvalini man.";
    return 0;
}

Чузъхои ин программаро дида мебароем. Кисми #include ин фармони препросессор, ки ба компилятор дар бораи ба программаи мо хамрох кардани код аз файли сарлавхавии iostream.h накл мекунад. Махз бо хамрох кардани файлхои сарлавхави шумо имконияти истифодаи бисёр функсияхои гуногунро пайдо мекунед. Масалан, барои он ки компилятор функсияи cout-ро шиносад ва ичро кунад, iostream.h зарур аст.

Дигар сатри мухим ин int main() мебошад. Ин сатр ба компилятор мефахмонад, ки дар программа функсияи main() мавчуд аст ва он функсия адади бутунро бозмегардонад (int, integer - бутун). Кафсхои кунчи { ва } нишонаи ибтидо ва интихои тани функсияхо ва ё ягон кисми томи код мебошанд. Агар шумо аз забони Pascal хабар дошта бошед, { ва } ба Begin ва End монанданд.

Сатри минбаъдаи код шояд, ки ачиб намояд. Агар шумо дар ягон забони дигар программа навишта бошед, шумо мумкин интизори ягон шакли print барои инъикоси матн бошед. Дар С++ бошад функсияи cout барои инъикоси матн истифода бурда мешавад. Ин функсия рамзхои < ва <-ро истифода мебарад, ки << хамчун оператори замима маълум аст. Нохунакхо (") ба компилятор накл мекунанд, ки шумо сатри байни онхо вокеъ бударо "чи хеле ки хаст" чоп карданиед. Рамзи ; дар охири хар як истифодаи функсия навишта мешавад. Рамзи ; дар охири хар як эълони тагйиребандахо низ навишта мешавад.

Сатри пеш аз охирони код фармон медихад, функсияи main() кори худро ба итмом расонад ва адади бутуни 0-ро бозгардонад. Ин кимат ба мухити оператсиони рохи карда мешавад.

Шумо бояд программахои дар ин дастур овардашударо ба воситаи ягон компилятор дар амал санчида бинед, тахлил намоед ва кисмхои гунонуни онхоро тагйир дода тачрибахо гузаронед. Барои ин, бояд, ки андаке хусусиятхои компилятори худро низ омузед. Одатан файлхои коди С++ кисми изофагии .cpp доранд.

Барои он ки матни минбаъда дар сатри дигари экран чоп шавад, аз калимаи махсуси endl истифода мебаранд:

//namuna02.cpp
include <iostream.h>
int main() {
    cout<<"Salom! In programmai duyumini man."<<endl;
    cout<<"C++ behtarin zabon.";
    return 0;
}

САВОЛХО БАРОИ МУСТАХКАМКУНИ

1. Компилятор чист?
2. Файли iostream.h барои чи лозим аст?
3. Аломатхои нохунак (“ ”) барои чи даркор?
4. Барои ба сатри дигар гузаштан кадом калимаи махсус кор фармуда мешавад?