Забони юнонӣ/Талаффуз

Аз Wikibooks

Якчанд ҳарфҳои юнонӣ бинобар дар ягон мавқеъ буданашон садои муайянро медиҳанд:

γ - пеш аз садонокҳои /a/, /o/, /u/ ва ҳамсадоҳо ба ғайр аз γγ, γκ, γχ, чун /ɣ/ хонда мешавад. Дар забони тоҷикӣ ин варианти ҷарангнокии ҳарфи х дар калимаҳои угу, эх бы мебошад: γράφω /ғрафо/ - менависам, γούνα /ғуна/- мех.

Пеш аз садонокҳои /e/ ва /i/ (ҳарфҳои ε, ι, η, υ ва ҳарфмуттаҳидҳо αι, ει, οι, υι, ηι), чун /ʝ/ хонда мешавад. Ин садо ба Й монанд аст, аммо сахттар талаффуз мешавад (мисол дар калимаи йод): γίνομαι (й'иномэ) - шуда истодаам γιέν (й'ен) - йен.

Пеш аз ҳамсадоҳои γ, κ, χ, ξ (яъне дар ҳарфмуттаҳидҳои γγ, γκ, γχ, γξ) чун Н талаффуз мешавад: άγγλος ('англос) - англис Аγκόλα (Анг'ола) - Ангола άγχος ('анхос) - стресс

η, ι, υ - чун И талаффуз мешавад, аммо дар ҳолате, ки зада ба ин ҳарф намеафтад (баъд ва пеш аз ҳамсадоҳо) чун Й: Μάιος (М'айос) - Май

υ - дар байни садонокҳо ва ҳамсадоҳои ҷарангнок ва ҳамчунон дар байни ду ҳамсадо чун В хонда мешавад: αυγό (авг'о) - тухм αυλή(авл'и) - ҳавлӣ αλιέυω(али'эво) - моҳӣ ва пеш аз ҳамсадоҳои кунд чун Ф хонда мешавад: αυτό (афт'о) - ин ευκαιρία (эфкер'ия) - имконият

κ - чун К хонда мешавад, аммо баъди ҳарфи γ ва ν садои Г-ро мебарорад: ανάγκη (ан'анги) - лозимӣ Садои Г дар калимаҳои пайдоишашон ғайриюнонӣ γκ меояд: γκολ (гол) - гол

σ - С таллаффуз мешавад, а пеш аз ҳамсадоҳои ҷарангнок З хонда мешавад: πλάσμα (пл'азма) - ҷонвар

  • σ дар охир ва байни калима навишта мешавад, дар охири калима навиштани ς ҲАТМИ аст.

π - П талаффуз мешавад, аммо баъди μ чун Б талаффуз мешавад: έμπορος ('эмборос) - фурӯшанда

τ - Т талаффуз мешавад, аммо баъди ν садои Дро медиҳад: έντονος ('эндонос) - равшан

ξ ва ψ - чун КС ва ПС талаффуз мешаванд, дар вақте, ки калимаи пештара ба Н тамом мешавед, ҷарангноктар талаффуз мешавад, тақрибан чун ГЗ ва БЗ: τον ξέρω (тон кз'еро) - ман ӯро медонам.

δ ва θ садои муайянро бо садоҳои тоҷикӣ надоранд. δ - чун th дар калимаҳои this, they, дигарашро дар транскрипсия нишон медиҳам чун [д] θ - чун th дар калимаҳои think, thin, дигарашро чун [ф] дар транскрипсия нишон медиҳам

λ - мулоим талаффуз мешавад, чун Л дар номи нотаи Ля

Ҳарфмуттаҳидҳо[вироиш]

Ибораҳои μπ ва ντ дар ШУРУИ чун Б ва Д хонда мешаванд: μπορώ (бор'о) - метавонем ντύνω (д'ино) - мепӯшам

Ибораи τσ - чун Ц хонда мешавад: έτσι ('эци) - ин хел

Ибораи τζ - садои ДЗро медиҳад: τζάμι (дз'ами) - шиша

Ибораҳои ει, οι, υι чун И хонда мешавад: κείμενο (к'имено) - матн

Ибораи ου У хонда мешавад: Άγια Πετρούπολη ('Айя Петр'уполи) - Санкт Петербург

Ибораи αι Э ё Е хонда мешавад: αίμα ('эма) - хун

Ибораи αυ, ευ, ηυ дар якчанд мавзеҳо чун АВ ё АФ, ЕВ ё ЕФ, ИВ ё ИФ хонда мешаванд (дар болотар ҳарфи υ-ро нигаред)

Ибораи νt дар аввали калима Д чун НД хонда мешавад — дар ҳамроҳӣ.

γχ НХ хонда мешавад.

Ҳамсадоҳои шадда як ҳарф хонда мешаван (ба ғайри γγ). Мисол: ββ β хонда мешавад, κκ=κ, μμ = μ, νν = ν, ππ = π, σσ = σ, ττ = τ.